Egzekucja z dopłat. Nowa regulacja

Egzekucją z dopłat dla rolników już się zajmowałem. Ale jak to w prawie bywa, przepisy się zmieniły i należy Ci się aktualna informacja. A zmieniło się sporo w tym zakresie i to całkiem niedawno, bo 8 kwietnia 2014 r.

Tego dnia weszła w życie ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw i która dotyczy wyłączenia spod egzekucji środków otrzymanych z dopłaty unijnej. Nowela ma zresztą szersze znaczenie i obejmuje wszystkich beneficjentów, nie tylko rolników.

We wcześniejszym wpisie wskazywałem, że dopłaty unijne są „do ruszenia” przez komornika działającego na zlecenie wierzyciela. Wystarczyło zająć wierzytelności na rachunku bankowym.

Dostrzegł to ustawodawca, w uzasadnieniu projektu ustawy wskazując, że:

Jak wynika z dotychczasowej praktyki, wypłaty dokonywane w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich (…) nie były jednolicie traktowane w praktyce komorniczej. W niektórych sprawach komornicy sankcjonowali stanowisko Ministra Sprawiedliwości wyrażone w piśmie z dnia 25 października 2012 r., znak: DPrC-4190-4/12, zgodnie z którym obecne brzmienie art. 831 kpc stanowi podstawę wyłączenia spod egzekucji środków europejskich. W przeważającej jednak liczbie przypadków środki te próbowano zająć w trakcie prowadzonej egzekucji komorniczej.

Aha, czyli miałem rację, że można się do tego dobrać!

 I żeby nie było tak łatwo do kpc wprowadzono zmiany, które są dość zawiłe (tak to już w pawie bywa). Otóż w art. 831 (który dotyczy wyłączeń spod egzekucji) w § 1 dodano pkt 2a w brzmieniu:

2a)  środki pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, 938 i 1646), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z realizacją projektu, na który środki te były przeznaczone;

Czyli pieniądze z budżetu UE są chronione. Wyjątek wprowadzono tylko dla sytuacji, gdy beneficjent musi oddać pieniądze, bo nie wykonał umowy dotyczącej wsparcia (co się czasami zdarza, prowadziłem takie sprawy).

Nadano też nowe brzmienie art. 831 § 2:

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1-2a i 7, nie podlegają egzekucji również sumy i świadczenia w naturze już wypłacone lub wydane, a w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2a, nie podlegają egzekucji również środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne powstałe w ramach realizacji projektu, na który były przeznaczone środki pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, przez okres jego trwałości wskazany w umowie o dofinansowanie projektu.

Ochrona obejmuje zatem pieniądze przelane na konto. Kończy to wg mnie definitywnie możliwość zajmowania środków na rachunkach, na które przelano dopłaty. Szkoda.

Ale ustawodawca poszedł dalej – nie można zająć praw i rzeczy (środków trwałych) kupionych za pieniądze z UE.

No i co z tym zrobić? Praktyka pokaże, sądzę jednak, że nie każda rzecz, jaką kupił beneficjent ze środków UE to będzie środek trwały.

A po drugie potrzebna będzie identyfikacja takich rzeczy. Wg mnie sama naklejka z flagą EU nie wystarczy. To dłużnik będzie musiał wykazać, że określona rzecz stanowi środek trwały i że została kupiona za pieniądze z dopłat czy innego wsparcia. Co więcej, będzie musiał okazać umowę o wsparcie, gdzie będzie wskazane co miał kupić i jak długo program miał trwać.

Niestety, ta regulacja wywoła spore zamieszanie. Sądzę, że wierzyciele będą musieli być nieco bardziej aktywni w badaniu, czy nowe audi dłużnika rzeczywiście jest kupione w ramach jakiegoś programu…

Karol Sienkiewicz

Od prawie 20 lat z pasją pomagam przedsiębiorcom w poruszaniu się po zawiłych przepisach prawa i korytarzach sądowych. Działam skutecznie i sprawnie.

Podobne artykuły
Zajęcie nadpłaty podatku

  1. Grzegorz pisze:

    Z założenia środki z UE mają służyć rozwojowi a i zajęcie ten rozwój może zupełnie uniemożliwić. Choć z drugiej strony może umożliwić rozwój wierzycielowi, co jednak nie zmienia, że pierwotny cel na które środki zostały przyznane raczej osiągnięty nie będzie.

  2. Karola pisze:

    A czy bank może potrącić środki otrzymane z dopłaty na rachunek bankowy jako wierzytelność z rachunku bankowego na podstawie art. 498 par. 1 kodeksu cywilnego?

    • Karol Sienkiewicz pisze:

      Karola, a wierzytelność banku wynika z tytułu wykonawczego? Bo jeżeli nie to niestety nie zajmuję się prawem bankowym.

  3. Karola pisze:

    Wierzytelność wynika z tytułu wykonawczego i jest w tej chwili dochodzona przez komornika.

  4. Karola pisze:

    Temat interesuje mnie z punktu widzenia banku – wierzyciela.

  5. Karola pisze:

    Będę nadal drążyć zagadnienie. W każdym razie dzięki za naświetlenie problemu. Wskazówki z bloga bezcenne.

  6. Rafał T. pisze:

    Strasznie to skomplikowane dla zwykłego zjadacza chleba.. jeśli dobrze zrozumiałem teraz komornicy nie mogą wchodzić na dopłaty w postaci przelewów na kontach?

  7. Karol Sienkiewicz pisze:

    Ano nie mogą….

  8. Jacek pisze:

    Najlepiej zakaz egzekucji z czegokolwiek i nie będzie problemu. Powstanie pytania, a co gdy środek trwały został zakupiony w cześci z dotacji a w części ze środków unijnych? Może iść też dalej np. firma X wykonuje roboty budowlane – inwestycja finansowana ze środków z UE, powstaje wierzytelność i jest ona zwolniona spod egzekucji.

  9. […] Egzekucja z dopłat. Nowa regulacja […]

  10. Rafał pisze:

    Czyli rolnicy to nadludzie, obywatel pracujący który ZARABIA, a nie płaci podatków zostanie zlicytowany a farmer który DOSTAJE pieniądze z cynicznym uśmiechem może podjechać nowiutkim audi A8 pod bankomat wypłacić, zwolnione z pod egzekucji, pieniądze z dopłat, totalny absurd. Ludzie mający jakiekolwiek zaległości powinni być pozbawieni prawa do pieniędzy unijnych wtedy był by porządek, a przede wszystkim równość i sprawiedliwość. Ale to tak tylko na marginesie, chciałem zapytać czy macie może jakieś pomysły w jaki sposób wyegzekwować od rolnika należności podatkowe?

  11. Filip pisze:

    Komornik komornikiem ale opłaty bankowe za przelew z tytułu egzekucje środków to rozbój w biały dzień. Nie dość, że nie masz kasy na spłatę długów to jeszcze bank Cię dobiją. Jak tu nie kochać banków;)

  12. Rolnik pisze:

    A co zrobić jeśli komornik zajął już pieniądze na koncie?

  13. Koniack pisze:

    W takim razie jak ma się art. 831 par. 1 pkt 2a do art. 1083 par. 1 tj. czy Komornik może zająć na poczet alimentów powyższe środki?

    • @Koniack, w art. 1083 § 1 K.p.c. jest mowa o tym, że egzekucji na zaspokojenie alimentów podlegają dochody wskazane w art. 831 § 1 pkt 2 K.p.c., nie zaś pkt 2a. Chodzi o stypendia i inne wsparcie przyznane przez SP na specjalne cele, nie zaś o środki unijne.

      • Koniack pisze:

        Czyli w takim razie kpc nie nadąża za regulacjami skoro jeszcze niedawno środki z UE (w tym rownież te przeznaczone na stypendia) podlegały egzekucji na poczet alimentów gdyż były ujęte zbiorczo w pkt 2, a teraz oddzielnie ujete w pkt 2a po nowelizacji już nie podlegają. @Karolina Rokicka: dziękuję za odpowiedź.

  14. Anna pisze:

    „Ze względu na niejasny stan normatywny, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie ustawy z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw i która dotyczy wyłączenia spod egzekucji środków otrzymanych z dopłaty unijnej. Nowela ma zresztą szersze znaczenie i obejmuje wszystkich beneficjentów, nie tylko rolników”. Co więcej na poradnik.wfirma pl można doczytać, że ochrona środków z UE dotyczy także środków pieniężnych znajdujących się na koncie i wszystkich środków trwałych zakupionych z tych pieniędzy w ramach realizacji projektu.

  15. damain pisze:

    a co jeżeli dłużnik otrzymuje dopłaty na konto żony. ja przez niego cierpię, uległem wypadkowi

  16. anna pisze:

    No to jak jest z tymi dopłatami bezpośrednimi czy jak wpłyną na konto rolnicze bank ma prawo przekazac je komornikowi?

  17. Koniack pisze:

    Ma, bo bank nie bada skąd przychodzą. Dłużnik musi wykazać przed komornikiem/sądem, że zajęte na rachunku środki są wyłączone spod egzekucji.

  18. Jan pisze:

    A co w sytuacji gdy komornik zajmie takie środki i przekaże je wierzycielowi?

  19. Krzysztof pisze:

    Właśnie komornik zajął 3500 zł z dopłat ARiMR. Czyli jednak mogą i zajmują, więc artykuł chyba nieaktualny???

    • Karol Sienkiewicz pisze:

      Krzysztof, bardzo możliwe, że nieaktualny.

    • edyta pisze:

      Nie moze zajac dopłaty idz i powołaj sie w banku na atr 831 i powinni Ci wypłacic przy okienku .
      komornik moze zablokowac Ci konto nie mozesz zrobic przelewów przez internet i nie wyciagniesz ich z bankomatu bo konto jest zablokowane ale sirodki z dopłaty nie wiec je wypłacisz w banku.

      • Krzysztof pisze:

        Jak nie może, jak jednak może.
        Bank blokuje środki, a następnie robi przelew z konta właściciela na konto komornika, i nie ma możliwości wypłaty z okienka.
        Proszę podawać sprawdzone informacje, nie swoją interpretację KPC.

  20. Piotr pisze:

    Witam,
    mam do Pana pytanie. Ojciec oraz matka są dłużnikami, ponadto gospodarstwo jest także zadłużone i postępowanie egzekucyjne jest w toku (n-ta licytacja majątku). Jeżeli jestem zameldowany w tym miejscu, nie mam żadnych długów a dopłaty przychodzą na moje konto (do 6tys zł) to czy komornik może zająć moje konto bankowe na poczet długów rodziców? Nie jestem właścicielem, współwłaścicielem gospodarstwa itp. Pracuję na umowę o pracę. Dziękuję i proszę o odpowiedź.

  21. malgorzata pisze:

    KOMORNIK ZAJAL KONTO NA KTURE WLYWA RENTA STRUKTURALNA CZY BANK MA PRAWO POINFORMOWAC KOMORNIKA ZE NIE PODLEGA EGZEKUCJI

  22. krzysztof pisze:

    witam,czy komornik może zając dopłaty bezpośrednie?

    • edyta pisze:

      Nie nie moze art 831 zabrac DOTACJI UNIJNEJ , moze zablokować konto ale pieniądze z dotacji nie podlegają zajęciom komorniczym ty możesz wypłacić bezpośrednio w baku

      • Martin pisze:

        Pani Edyto, jest Pani trochę nieprecyzyjna, przez co może dojść do pewnych nieporozumień.
        Otóż dopłaty są zwolnione spod zajęcia na mocy art 831, jednak jeżeli mówimy o tzw. egzekucji z rachunków bankowych, sprawa ograniczeń egzekucji wygląda trochę inaczej.
        Nie wdając się w kwestie techniczne jak funkcjonuje rachunek bankowy, należy zauważyć że z chwilą wpływu na rachunek środki pieniężne tracą swój charakter, przez co art 831 nie ma zastosowania, a ustawodawca odrębnie w Art 890 wymienia pewne kwoty zwolnione, dopłat tu niestety nie ma.
        Art 831 § 2 mówi o kwotach wypłaconych jednak nie odnosi się wprost do rachunków bankowych, w wyniku czego powstaje pewna luka, dająca pole do interpretacji.
        Co prawda uchwała Sądu Najwyższego III CZP 104/14, wskazuje iż również po wpłynięciu na rachunek bankowy kwoty te podlegają zwolnieniu spod egzekucji (i w tym zakresie art 831 się stosuje), jednak nie wskazuje czy bank może samodzielnie owe kwoty wypłacić, czy też konieczne jest zezwolenie komornika, jako że bank nie ma możliwości samodzielnie ustalić w sposób nie budzący wątpliwości pochodzenia tych środków.
        Banki bywają ostrożne, gdyż różnie z orzeczeniami SN już bywało.
        Podobne problemy interpretacyjne dla np. świadczeń z opieki społecznej zostały usunięte ostatnio poprzez wyraźne powtórzenie w Art 890 § 1 [1] treści Art 833 § 7.
        Spodziewam się różnej praktyki banków w tym zakresie. Ba, Ministerstwo rolnictwa w swej odpowiedzi z dnia 2.03.2016 odnosząc się do zapytania KRIR, stwierdziło że środki takie na rachunkach mogą być zajmowane (aczkolwiek w swych rozważaniach oparło się na innej podstawie prawnej). Galimatias.
        Dlatego też, klientom banków proponowałbym zwrócić się do komornika z wnioskiem o zwolnienie płatności z dopłat, a także poprosić bank by wstrzymał się z przelaniem zajętej kwoty do czasu uzyskania decyzji komornika, ewentualnie pisemnie zwrócić się do banku o wypłatę tych kwot. Na pewno odradzałbym pozostawienie tej sprawy „samej sobie”.

  23. danuta pisze:

    Wcale nie prawda moze zajac i to robi rolnik jest traktpwany jak przedsiebiorca

  24. Michał pisze:

    Czy komornik moze zająć doplaty unijne z rachunku na poczet alimentow ?

  25. […] jest długa i rośnie cały czas. Już prawie 10 lat temu pisałem o produktach leczniczych czy o dopłatach. Najbardziej jednak chronieni przed egzekucją są […]

Napisz komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *