Przedawnienie a wymogi formalne pozwu

Za niespełna miesiąc, bo 9 lipca 2018 r., wejdzie w życie ustawa uchwalona 13 kwietnia nowelizująca głownie Kodeks cywilny. Ustawa ta diametralnie zmienia zasady przedawnienia roszczeń, głównie z tego powodu, że skraca większość terminów przedawnienia.

Moja ocena ustawy jest raczej negatywna, ale to oczywiście nie ma znaczenia dla jej obowiązywania. O rozwiązaniach wynikających z tych przepisów będę pewnie jeszcze pisał, komentarze i porady pojawią się też zapewne na blogu Wojtka Jelińskiego poświęconym dochodzeniu roszczeń przez przedsiębiorców.

Ale dzisiaj chcę napisać o jednym wymogu, bez którego Twój pozew składany od 9 lipca, będzie wadliwy.

Chodzi mianowicie o dodanie w art. 187 kpc w § 1 nowego punktu w brzmieniu:

„oznaczenie daty wymagalności roszczenia w sprawach o zasądzenie roszczenia”.

Art. 187 kpc określa wymogi, jakie musi spełnić najważniejsze pismo sądowe, czyli pozew. Przepis ten mówi po prostu, co musi zawierać pozew. Dodanie do niego powyższego wymogu oznacza, że w pozwie trzeba będzie także podawać informację o dacie wymagalności. Brak tej informacji spowoduje wezwanie do uzupełnienia braków (pod rygorem zwrotu pozwu), co oznacza kilkutygodniowe opóźnienie w zajęciu się sprawą przez sąd.

Nie jest to wcale wymóg nowy. Od lipca 2013 r. (aż do 9 lipca) obowiązuje bowiem przepis art. 505 (32), który nakazuje podawanie tej informacji w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU).

Nowość polega na tym, że teraz w każdej sprawie o zapłatę konieczne będzie podanie daty wymagalności roszczenia.

Po co to wszystko? Otóż chodzi o dwie kwestie:

Po pierwsze, jeżeli pozwany będzie konsument to sąd sam sobie obliczy termin przedawnienia roszczenia i oddali Twoje powództwo, jeżeli uzna, że jest przedawnione.

Po drugie, informacja ta ma na celu ułatwienie dłużnikowi powołania się na zarzut przedawnienia. Pozwany będzie miał po prostu napisane czarno na białym, kiedy zaczyna się przedawnienie. Wystarczy prosty rachunek i już wiadomo, kto wygra sprawę.

Przepis ten był może zasadny w EPU – chodziło o to, żeby nie dochodzić roszczeń zbyt starych (nawet jeżeli nie były przedawnione). Celem było oczywiście blokowanie firm windykacyjnych, z różnym zresztą skutkiem.

Jednak przeniesienie tego wymogu do każdego pozwu, połączone z nowymi zasadami przedawnienia roszczeń, jest niczym innym jak złożeniem donosu na samego siebie i pokazaniem dłużnikowi – patrz dłużniku, moje roszczenie już się przedawniło, po prostu podnieś zarzut a wygrasz sprawę, nie musisz nic badać, sam informuję o wszystkim.

Oczywiście jako prawnicy będziemy sobie z tym radzić, poszukiwać innych, mniej oczywistych terminów wymagalności. W większości jednak przypadków nie będzie żadnego marginesu – przedawnienie rozpoczyna się bezpośrednio po upływie terminu płatności.

To nie jest dobra nowelizacja. Ale być może dzięki niej wierzyciele szybciej zaczną dochodzić swoich roszczeń. A w tej ustawie z 13 kwietnia są rozwiązania jeszcze gorsze dla wierzycieli…