Zmiana wysokości odsetek ustawowych w 2016 r.
Od 1 stycznia 2016 r. dużo się pozmieniało w zakresie naliczania odsetek za opóźnienie.
Dochodzisz w pozwie odsetek ustawowych. Czyli właściwie jakich?
Dotąd odsetki ustawowe (w tym te za opóźnienie) miały jedną wartość, ustalaną przez radę ministrów w drodze rozporządzenia. Sytuacja niestety nieco się skomplikowała. Aktualna wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie, a więc takich, które należą się wierzycielowi jeśli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia na jego rzecz, wynosi sumę stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Obecnie jest to 7%.
Inaczej sytuacja wygląda gdy mamy do czynienia z odsetkami za opóźnienie na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Do jej ustalenia również stosuje się stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego, do której dodaje się osiem punktów procentowych. Wysokość odsetek ogłasza minister właściwy do spraw gospodarki w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Obecnie wynoszą one 9,5%.
Kiedy należne będą właśnie takie odsetki? Gdy będziemy mieli do czynienia z transakcją handlową, tj. z umową, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony (co do zasady będą to przedsiębiorcy), zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą.
W wydawanych przez sądy wyrokach bądź też nakazach zapłaty powinna się znaleźć ewentualna informacja, czy mamy do czynienia ze zwykłymi odsetkami za opóźnienie, czy z odsetkami za opóźnienie z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
Podsumowując, kwestie związane z dochodzeniem odsetek nieco się skomplikują. Konieczne będzie rozróżnianie jakich odsetek domaga się wierzyciel. Można mieć jeszcze nadzieję, że pozytywny skutek wywrze zmiana ustawy o terminie zapłaty w transakcjach handlowych. Jej celem ma być zmniejszenie problemu zatorów płatniczych. Jak dotąd niestety ustawa nie przebiła się do świadomości przedsiębiorców. Oby w końcu to się zmieniło.
Dziękuję za informację, nie zastanawiałem się nad tym po 1 stycznia. Wydaje się, że jest oczywiste – odsetki ustawowe to ustawowe, a tu trzeba zadać pytanie ustawowe jakie? Pozdrawiam
Daniel, proszę bardzo. Warto też pamiętać, żeby sąd wiedział, jakich odsetek się domagamy, bo potem komornik będzie miał problem…
Dokładnie potem u komornika już sobie można „na gwizdać” w takiej sytuacji.
A czy w tym przypadku wcześniej nie będzie też tak, że sąd nie wyda nakazu zapłaty tylko od razu skieruje sprawę na rozprawę i przez nieprecyzyjne żądanie odsetkowe uzyskanie tyt. wyk. odwlecze się w czasie?
Anonim, jeżeli byłby problem to sąd raczej wezwie
Panie Karolu,
o ile Lex i tekst jednolity kc z ISAP nie wprowadzają mnie w błąd, to wysokość odsetek ustawowych jest równa równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Finalnie się zgadza, wychodzi 7%, zatem wychodzi na to, że w tekście pojawiła się zwykła literówka 🙂
Z Twojego wpisu wynika, że stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego wynosi 1,5%. „Do jej ustalenia również stosuje się stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego, do której dodaje się osiem punktów procentowych. Wysokość odsetek ogłasza minister właściwy do spraw gospodarki w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Obecnie wynoszą one 9,5%.” Ergo wysokość zwykłych odsetek ustawowych wynosi, jak piszesz, stopa referencyjna NBP + 3.5% = 5% a nie 7%. Dobrze liczę ? 🙂
Wygląda na zwykłą literówkę – wysokość aktualnych odsetek wynosi 7%. W kc jest mowa o 5,5 punktu procentowego, a nie jak wkradło się do wpisu – 3,5.
Faktycznie, literówka- już poprawione
Dziś rozmawiałam z ciekawości z moim komornikiem i powiedział, że odsetki wynoszą 5%. Jeżeli mam w wyroku „nakazuje zapłacić kwotę 3000 zł z ustawowymi odsetkami to jaki procent tych odsetek bo już nie wiem ?
Kate, doskonałe pytanie! To będzie w praktyce OGROMNY problem, zwłaszcza wtedy, gdy nie wiadomo, jakie są strony wyroku. Przedsiębiorcy czy nie. A 5% to są odsetki kapitałowe, a nie za opóźnienie.
Ok. Więc jeżeli jestem osobą fizyczną prowadzącą działalność gosp. a wyrok zapadł w 2015 roku to jak mam komornikowi wytłumaczyć, że ma pobierać 7 % a nie 5 % ?
Witam,
a teraz ręka w górę kto kapitalizuje odsetki w pozwie 🙂
Moją największą wątpliwość budzi teraz pytanie jak kapitalizować odsetki. Idąc literalnie za przepisem uważam, że Sądy będą wydawały wyroki z odsetkami za opóźnienie z art. 481 par. 1 k.c. i w nosie będą miały odsetki za opóźnienie na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, niezależnie jaką podstawę prawną poda w pozwie Powód.
Co na ten temat sądzicie, jednak kapitalizacja na podstawie odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych to realnie 2 x 2,5% czyli dużo.
Od 1 stycznia 2016 r. wysokość odsetek ustawowych wynosi 5%, odsetek ustawowych za opóźnienie – 7%, odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych – 9,50%, a odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych 8%.
Niestety w ramach nowelizacji nie obyło się bez DUŻEJ wpadki ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości. Mianowicie nie zostały dostosowane formularze, w tym formularz w EPU. Wierzyciele i pełnomocnicy, w przeświadczeniu że może tak to ma wyglądać wnoszą w roszczeniu o odsetki ustawowe (bo tylko takie są do wyboru), precyzując w uzasadnieniu, że faktycznie są to odsetki za opóźnienie (481/2).
Ale… referendarze w EPU nie podzielają zdania, że jest to wystarczające do wydania nakazu zapłaty. Tym samym w e-sądzie trwa prawdziwa \”rzeź\”. Po internecie krążą pytania, czy ktokolwiek otrzymał nakaz w tym roku. W pojedynczych przypadkach referendarze sami dopisują na tytułach \”odsetki ustawowe za opóźnienie\”.
Z naszej perspektywy \”skuteczność\” EPU poleciała z 80-90% na 15%… Dramat. Jeżeli tak jest w skali całego kraju, to szykuje się ~150 000 spraw o zapłatę w rejonach po styczniu.
Kwestia druga to tytuły już wydane, na których zasądzono odsetki ustawowe. Kto teraz ustali jaki – komornik, wierzyciel? Wiadomo, że w większości przypadków chodzi o te za zaległość. Póki co komornicy wyczekują, jedni przyznają, inni nie.
Dziękuje bardzo za cenną informacje. Pozdrawiam
Mierzę się z tym samym problemem. Drastyczny spadek wydawanych nakazów w EPU i wzrost „Braku podstaw”, najczęściej bez uzasadnienia. Udało się Wam znaleźć jakieś rozwiązanie tej kwestii? Sprawy w tym samym stanie faktycznym, treścią pozwu i dowodami . Najbardziej absurdalny jest fakt, że są wydawane nakazy w co 10 sprawie, które niczym nie różnią się od 9 spraw z „brakiem podstaw”. Jak to rozumieć?
Z przepisów przejściowych: Art. 56. Do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
W kontekście tegoż przepisu naszła mnie pewna myśl. Jeśli zobowiązanie powstanie po 1 stycznia 2016, nie będzie problemu – także konstruując zapisy umów – wskazywać, że wierzycielowi należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Chociaż w zasadzie przy zapisie: w razie opóźnienia w płatności należności wynikającej z faktur/y należą się odsetki ustawowe, wiadomo że chodzi o odsetki ustawowe za opóźnienie. O kapitałowych będzie można mówić przy umowach pożeyczek.
Zboczyłem z tematu, więc wracam. Gro umów została zawarta jeszcze pod rządami starych zasad. Żeby być precyzyjnym wobec Sądu należałoby chyba konstruować żądanie zasądzenia w tym odsetek w ten sposób (przykładowo):
Wnoszę o zasądzenie/orzeczenie nakazem zapłaty od pozwanego na rzecz powoda kwoty 10.000 zł przy tym od kwoty:
8.000 zł
– od dnia następnego od dnia wymagalności do dnia 31 grudnia 2015 – zasądzenie odsetek ustawowych
– od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty – zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie
2.000 zł
– od dnia następnego od dnia wymagalności do dnia 31 grudnia 2015 – zasądzenie odsetek ustawowych
– od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty – zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie
a w przypadku transakcji handlowych:
– od dnia następnego od dnia wymagalności do dnia 31 grudnia 2015 – zasądzenie odsetek ustawowych
– od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty – zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych (skoro to jest pojęcie ustawowe zdefiniowane).
W konsekwencji w podobnym tonie Sąd powinien formułować sentencje wyroków/nakazów zapłaty.
W pozwie do rozpoznania w postępowaniu zwyczajnym wrzucenie takiej formułki nie będzie problemem. A co w sytuacji, gdy będzie to uproszcz? przecież tam póki co są odsetki ustawowe/umowne, a pasowałoby wpisać ustawowe kapitałowe, ustawowe za opóźnienie, ustawowe za opóźnienie w transakcji handlowej. Procedura wymusza precyzję, żeby chociażby komornik wiedział jak liczyć (co Państwo wskazywali wyżej).
Naszło mnie przy pisaniu pozwu na formularzu 🙂
Krzysztof, to jest jeden ze sposobów formułowania żądania odsetkowego. Drugi to zacytowanie przepisu, który mówi o odsetkach. Zobaczymy, w którą stronę pójdzie praktyka.
Wydaje mi się, że nie przyjmie się praktyka wskazywania przepisu, bo na nakazach czy wyrokach wymagałoby to powoływania przez Sąd konkretnego przepisu z danego aktu prawnego i wskazywania publikatora. Jakoś mi się nie widzi. Poza tym te pojęcia są wyjaśnione w przepisach 🙂
trochę ubocznie do tematu: pisząc „od dnia następnego od dnia wymagalności” zabierasz klientowi 1 dzień wymagalności:)
Maciej, dzień wymagalności rozumiemy jako ostatni dzień , w którym dłużnik może spełnić świadczenie nie popadając w opóźnienie. Tym samym odsetek żądamy od następnego dnia.
mylisz termin zapłaty z terminem wymagalności
Bardzo ciekawe zagadnienie a tutaj jeszcze dodatkowo szczegółowo wytłumaczone.
Jak tam wygląda sprawa wydawania nakazów w EPU?
Pytam, bo u nas bez zmian, w zasadzie same przekazania 😉
No to znowu wracamy do czasów gdy pierwsze terminy były 12 miesięcy po wniesieniu pozwy a kolejne wokandy co 6-9 miesięcy.
Dobrze, że natknęłam się na ten wpis – teraz wiem już wszystko na ten temat co wiedzieć powinnam.
rewt: składasz pozwy bez odsetek albo określając je w treści, czy „po staremu”?
Próbowałem 3 wersji pozwu w EPU:
Z odsetkami skapitalizowanymi, a w formularzu bez odsetek – spadło,
z odsetkami ustawowymi z formularza, a w uzasadnieniu opis o jakie chodzi precyzyjnie – spadło
Czekam na 3 wersję z odsetkami umownymi.
No właśnie, mamy problem. U nas to samo. Dotąd nie było problemów, a teraz postanowienie o przekazaniu sprawy do stacjonarnego. A może by tak nie pozywać o odsetki skapitalizowane tylko samą należność główną? Może wówczas nie będzie podstaw do wydania tych postanowień o „braku podstaw”.
Inna kwestia – wierzyciel ma prawo wybrać jakich odsetek żąda? Czy 7% czy 9%? Czy jeśli wierzyciel i dłużnik prowadzą firmę to musi być to 9%?
A jak jest w przypadku skarżenia odsetek w apelacji? W pozwie wnosiliśmy o zapłatę kwoty x wraz z odetkmi od 10 lutego 2015r do dnia zapłaty. Sąd wyrokiem z 20 grudnia 2015 . oddalił powóztwo w całości. Czy wnosimy w takim wypadku o zmianę wyroku przez zasądzenie kwoty X wraz z odsetkami ustawowymi od 10 lutego 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkmi za opóźnienie od 1stycznia 2016 r. do dnia zapłaty? Czy na etapie apelacji taki wniosek będzie zasadny w kontekście 383 kpc?
Anna, super pytanie. Wg mnie do 31 grudnia odsetki ustawowe za opóźnienie od 1 stycznia odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych.
Co dotyczy transakcji handlowych, jak odnieść się do art 55 ustawy zmieniającej?
Przepis stanowi, że do transakcji handlowych w rozumieniu Ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (1 stycznia 2016 r.), a także do transakcji zawieranych w wyniku przeprowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie Prawa zamówień publicznych, wszczętych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. W konsekwencji nowe zasady stosujemy wyłącznie do transakcji, które realizowane będą na podstawie umów i postępowań wszczynanych i zawieranych dopiero od 1 stycznia 2016 r.?
Jak będzie brzmiało prawidłowe żądanie w zakresie odsetek?
Angelika, stare przepisy stosujemy tylko do odsetek, które powstały przed dniem wejścia w życie ustawy- art. 56 ustawy zmieniającej.
Jak składacie pozwy w EPU? E-Sąd wydaje Wam nakazy zapłaty czy dalej wszystko kieruje do Sądu stacjonarnego? Ktoś w ogóle wie kiedy przygotują w E-Sądzie nowe szablony pozwu? Jak rozwiązujecie sporną kwestię z odsetkami?
UWAGA: EPU doszło do rozwiązania. Wydaje nakaz w starej treści i prostuje od razu jego treść zgodnie z zapisami kc po nowelizacji, tłumacząc to wadą systemu.
Dzisiaj odebrałem 1 nakaz.
Do Piotr: a na jakich odsetek dochodziłeś w pozwie?
Takich jak w formularzu: ustawowych, a pozwie opisano, że chodzi o opóźnienie z uwagi na braki formularza.
Witam, proszę o informacje w jaki sposób konstruują Panstwo wnioski egzekucyjne w zakresie egzekwowania odsetek ustawowych za opóźnienie w przypadku tytułów wykonawczych wydanych przed 01.2016.
Ktoś coś odnośnie nowych formularzy pozwów w EPU? Czy wszystko po staremu?
Po staremu, ale opcja z postanowieniem prostującym się przyjęła.
A mnie mocno zastanawia relacja między art 55 i 56 w kontekście odsetek:
art 55 Do transakcji handlowych w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 1, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. – przed 1.01.2016 było to 8% podatkowe)
art 56. Do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Biorąc pod uwagę art 55 należy liczyć „podatkowe” do wygaśnięcia umowy.
Ale 56 wskazuje, że do 31.12.15 należy liczyć „podatkowe” a od 1.01.16 9,5%
Witam, a ja mam pytanie o kapitalizację odsetek, czy w związku ze zmianą charakteru prawnego skapitalizowanych odsetek będących częścią należności głównej można od nich żądać odsetek w rozumieniu ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych czy zastosowanie będzie miał art. 482 k.c.? Pytanie wynika z rzeczywistego zobowiązania Sądu do uzasadnienia i sprecyzowania żądania. Jeżeli podstawą będzie ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, to proszę o wskazanie konkretnych artykułów.
co do relacji pomiędzy art. 55 i 56 ustawy zmieniającej to wyżej były błędne poglądy m. in. Michał komentujący Angelikę.
Do transakcji handlowych mających miejsce przez 1 stycznia 2016 r. stosujemy stare przepisy o odsetkach należnych za okres przez 1 stycznia 2016 r. jak i od tej daty także w przyszłości czyli odsetki ustawowe wynoszące już na zawsze 8% (chyba że znowu ustawodawca coś zmieni)
Panie Karolu, proszę o podpowiedź:
Składam do EPU pozwy o wydanie nakazu imieniu Sp. z o.o.
Klientami spółki (zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków) są zarówno osoby fizyczne jak i osoby fizyczne prowadzące działalność a także osoby prawne.
Do ok. maja Epu nie miało formatki odnośnie odsetek. Sąd zwracał się do nas o określenie których odsetek się domagam. Obecnie wprowadzono 4 pozycje do wyboru: odsetki ustawowe, odsetki umowne (z wyborem wysokości stopy procentowej i wyborem okresu), odsetki umowne wg podanej stopy ale nie więcej niż 4xstopa lomb., odsetki umowne równe 4xstopa lomb.)
Które prawidłowo powinnam użyć? Mam już straszny mętlik w głowie..
Pod roszczeniami dopisuję „Żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od należności wymienionych w liście żądań pozwu należy rozumieć jako żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie, których wysokość określa przepis art. 481 par. 2 k.c.”
Czy jest to konieczne i prawidłowe?
Magda, też mamy dokładnie takich samych klinentów i wiemy jak trudno poprawnie okreśłić rodzaj odsetek. Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.
Dzien dobry Wyrok sądu z 2010 roku brzmi Sąd zasądza spłatę kwoty….wraz z odsetkami ustawowymi od tej kwoty.Spłacając teraz całą kwotę jakie będę miała naliczane odsetki.Komornik twierdzi że 5% według odsetek ustawowych zgodnie z wyrokiem z 2010 roku.a bank że 7% .Kto prawnie ma rację gdzie szukać pomocy
Jeżeli został złożony wniosek egzekucyjny do komornika, czy powinnam naliczać odsetki od kwot z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty, czy robi to tylko komornik.
W jakiej wysokości są naliczane odsetki za opóźnienie przez komornika.
Kp, komornik obliczy odsetki zgodnie z tym co jest w tytule wykonawczym- jeśli będą to odsetki ustawowe od jakiegoś dnia do dnia zapłaty, to właśnie tak wyliczy je komornik. Komornik sam uwzględni wysokość odsetek.
[…] wzory uwzględniają przede wszystkim zmiany jakie pojawiły się w zakresie odsetek oraz nowego wymogu pozwu w postaci próby ugodowego zakończenia […]
Panie Karolu, prośba o odpowiedź odnośnie relacji art. 55 ustawy zmieniającej (…) do art. 56 tej ustawy.
Wydaje się, że przepisy art. 56 stanowią lex specialis względem art. 55 (również jeśli chodzi o transakcje handlowe zawierane w trybie pzp). Dobrze rozumuję?
Anna, moim zdaniem tak właśnie jest.
Bardzo cenne wskazówki i informacje Panie Karolu )
witam,
mam pytanie odnosnie odsetek. na podstawie umowy zakupu mialam otrzymac kare umowna za kazdy rozpoczety miesiac zwloki.
w VIII 2016 wystapiłam na droge sądowa o kary umowne wraz z odsetkami ustawowymi za okres o IX 2013 do I 2016.
sad oddalil roszczenie o odsetki ustawowe jako niezgodne z nowym przepisem dotyczacym odsetek wrpowadoznym w sty 2016.
mam pytanie o jakie odestki winno byc wystapione dla okresu IX 2013- I 2016 jezeli teraz skladam pismo w tej sprawie? z gory dziekuje za pomoc