Koń jaki jest każdy widzi

Na jednym z forów ktoś zadał pytanie, czy komornik może zająć konia. Chodzi oczywiście o zwierzę. Dyskusja szybko straciła merytoryczny charakter na rzecz bzdur, których nie warto przytaczać.

Ale samo pytanie było interesujące. Jaka jest poprawna odpowiedź?

Konie są różne: sportowe, pociągowe, rożne rasy, rodowody, etc. W Internecie bez problemu można znaleźć oferty sprzedaży. Jakie ceny? Różne, kilka, kilkanaście tysięcy. Koń zatem wartość rynkową ma, co oznacza, że można go sprzedać w toku egzekucji.

Przepisy nie sprzeciwiają się takiej sprzedaży. Co prawda zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt

Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.

to jednak stosownie do treści ustępu 2 tego artykułu

W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy.

Czyli można prowadzić egzekucję na podstawie przepisów dotyczących ruchomości.

Należy jednak pamiętać, że prawo zna wyjątki, kiedy konie nie podlegają egzekucji, o czym mówi nam art. 829 kpc:

Nie podlegają egzekucji:

4)  narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych.

Dla niektórych dłużników takim narzędziem może być właśnie koń (np. pociągowy).

Natomiast w sytuacji, gdy dłużnikiem jest rolnik (a więc nie inna osoba), zastosowanie mają przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 maja 1996 r. w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji sądowej. Akt ten stanowi, że niezależnie od przedmiotów wyłączonych spod egzekucji przez Kodeks postępowania cywilnego, egzekucji nie podlegają ponadto:

jeden koń z uprzężą, a w razie braku konia – jeden źrebak lub inne zwierzę pociągowe wraz z uprzężą,

zwierzęta gospodarskie w połowie okresu ciąży i w okresie odchowu potomstwa oraz potomstwo w okresie: źrebaki do 5 miesięcy (…)

W dużych hodowlach ogiery pełnią niewdzięczną rolę rozpłodników i dzięki temu również będą podlegać wyłączeniu spod egzekucji. Reguluje to § 3 powołanego rozporządzenia:

Zajęte zwierzęta gospodarskie, wpisane do księgi zwierząt zarodowych albo uznane za rozpłodniki odpowiednie do dalszej hodowli, wyłącza się spod egzekucji, jeżeli nie mogły być sprzedane osobie, która wykaże, że posiada gospodarstwo rolne, w którym istnieją warunki do dalszej hodowli.

Z punktu wiedzenia możliwości prowadzenia gospodarstwa rolnego takie wyłączenia są ze wszech miar potrzebne.

Nie ma zatem przeszkód, żeby koń został przez komornika zajęty i sprzedany na licytacji. Zgodnie bowiem z art. 844 (1) kpc

Przepisy dotyczące egzekucji z ruchomości stosuje się odpowiednio do egzekucji ze zwierząt, jeżeli nie jest to sprzeczne z przepisami dotyczącymi ochrony zwierząt.

Sam przebieg egzekucji musi wiec mieć na względzie zwierzę, co oznacza zapewnienie mu właściwej opieki, zwłaszcza, gdyby koń miał być oddane na przechowanie komuś innemu niż dłużnik. Osoba sprawująca dozór nad zwierzęciem powinna swoje obowiązki wykonywać starannie, pamiętając o powinności humanitarnego traktowania oraz zapewnieniu odpowiednich pomieszczeń i warunków bytowania.

Oczywiście raczej nie będziesz kierował egzekucji do jedynego konia pociągowego w gospodarstwie, ale bez trudu wyobrażam sobie właściciela dużej stadniny koni sportowych jak dłużnika.