Można skarżyć oczekiwanie na klauzulę wykonalności
Postępowania sądowe cechuje przewlekłość. Oczywiście nie zawsze, nie wszędzie i nie wszystkie. Niemniej jednak czasami (czyi często) na orzeczenie sądu trzeba poczekać (a czasami o nie walczyć). I żeby to czekanie nie było zbyt długie, ustawodawca przewidział dla zainteresowanych prawo wniesienia skargi na przewlekłość. Od niedawna skarga taka przysługuje również na przewlekłość w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności.
Wreszcie można skarżyć oczekiwanie na klauzula wykonalności. Chociaż każdy z nas na prawo do rozpoznania swojej sprawy bez zbędnej zwłoki, to w praktyce bywa różnie. Prawo to wynika zarówno z naszej Konstytucji jak i szeregu umów międzynarodowych. Można by pewnie książkę napisać o tym ile ta zwłoka może wynosić, ale nie o to chodzi. Ważne jest jednak to, że za zwłokę nieuzasadnioną przysługuje rekompensata.
Czy jednak skarga na przewlekłość przysługuje w każdym postępowaniu? Okazuje się, że nie. Otóż co do zasady sądy nie godzą się na wnoszenie skarg w sprawach niesamodzielnych, niejako „technicznych”. A właśnie do takich spraw zalicza się czasami postępowanie zmierzające do nadania klauzuli wykonalności. Samo postępowanie opisywałem już wielokrotnie, napisałem nawet poradnik.
Wzór wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Wydanie drugie poprawione
I w jednej ze spraw (a chodziło w niej o 458 zł + odsetki) powódka za długo czekała na klauzulę, zatem wniosła skargę na przewlekłość. Jednak Sąd Okręgowy uznał ją za niedopuszczalną. W efekcie złożyła ona skargę do Trybunału Konstytucyjnego żądając uznania, że skarga w postępowaniu klauzulowym jest dopuszczalna.
Przyznam, że dziwię się nieco Sądowi Okręgowemu, który nie chciał zająć się tą sprawą. Po pierwsze dlatego, że sprawa klauzulowa wcale nie jest tylko „techniczna” (chociaż obecnie jest prosta). Po drugie zaś dlatego, że Sąd Najwyższy już w styczniu 2017 r. uznał, że „skarga na przewlekłość postępowania przysługuje także w sprawie o nadanie klauzuli wykonalności” (III SPZP 2/16).
W efekcie skargi Trybunał Konstytucyjny (SK 14/18) 3 lipca 2019 r. uznał, że
Art. 1 ust. 2 ustawy (…) o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (…) w zakresie, w jakim nie dotyczy postępowania o nadanie klauzuli wykonalności (…) jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
A zatem nie ma już wątpliwości, że można takie skargi składać w przypadku przewlekłego postępowania klauzulowego. Może nie trzeba już będzie toczyć bojów o klauzulę jak Kościuszko pod Racławicami (jak na zdjęciu tytułowym)?
Czy to istotne orzeczenie? Owszem, pokazuje bowiem, że klauzula wykonalności ma ważne znaczenie dla ochrony praw strony postępowania. A wg mnie po nowelizacji kpc, która niedługo wejdzie w życie nikt nie będzie miał wątpliwości, że postępowanie klauzulowe jest bardzo samodzielne.
A o szczegółach nowelizacji pisze Wojtek Jeliński, zapraszam do lektury.
Panie Karolu,
Wpis bardzo pomocny, co raz częściej mam mniej wyrozumiałości dla błędów, które popełniają sądy przy wydawaniu wyroków – jakieś braki pisarskie typu bez dopiska „do dnia zapłaty” czy poprawianie przy składaniu wniosku o sprostowanie z niepoprawnie na niepoprawnie.
Jak wygląda praktyka orzecznicza przy skargach na przewlekłość? Jakie kwoty są przyznawane i czy są one bardzo zależne od wysokości roszczenia objętego pozwem?
Pozdrawiam,
Tomasz
Tomasz, może to zabrzmi dziwnie, ale nie mam jakichś wielkich problemów z przewlekłością postępowania, zatem nie miałem okazji wyżyć się na takich skargach.
Wartościowe informacje. Czytając ten blog zagłębiam się w temat i wydaje mi się bardzo obcy i niezrozumiały. Po prostu ponad moje siły. Jako przygodny czytelnik kilku wpisów powiem, że blog wart uwagi.
[…] Drzwi do tego, by skarga na przewlekłość w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności była dopuszczalna, otworzył Trybunał Konstytucyjny. Otóż w lipcu 2019 r. orzekł on, że Konstytucja zakazuje ograniczania składania skarg w postępowaniach klauzulowych. Pisałem o tym wyroku kilka miesięcy temu w tym wpisie >> […]