Wstrzymanie dostaw energii

Nieprzerwany dostęp do energii elektrycznej jest jednym z naszych podstawowych praw. Nawet trudno nam sobie wyobrazić jakie skutki mogłoby wywołać wstrzymanie dostaw. Czasami jednak odcięcie dostaw jest po prostu skutkiem niepłacenia i wypowiedzenia umowy. Co jednak się dzieje, jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne bezpodstawnie odetnie prąd odbiorcy? Wstrzymanie dostaw energii to może być pomysł na windykację, ale trzeba uważać, by nie przesadzić. Pochopną decyzją można narobić sobie kłopotów. 

Artykuł 6g Prawa energetycznego

O możliwej odpowiedzialności przedsiębiorstwa energetycznego za bezzasadne wstrzymanie dostaw wspomniałem kilka dni temu. W tym wpisie >> zastanawiałem się nad regulacją wprowadzoną w art. 6g Prawa energetycznego. Artykuł ten został bowiem wprowadzony (a właściwie znowelizowany) bez przepisów przejściowych i nie do końca wiadomo od kiedy obowiązuje. Jeżeli jednak przedsiębiorstwo energetyczne podejmie decyzję o jego stosowaniu od początku epidemii (czyli od marca 2020 r.) i wstrzyma dostawy energii, a za jakiś czas okaże się, że jednak że to było wadliwe, może odpowiedzieć za nieuzasadnione wstrzymanie dostaw.

Art. 56 Prawa energetycznego

Każdy, kto pracuje w sektorze energetycznym zna art. 56 Prawa energetycznego. Przepis ten wprowadza bowiem katalog wykroczeń i kar pieniężnych nakładanych przez Prezesa URE. Karze podlega zatem ten, kto:

z nieuzasadnionych powodów wstrzymuje lub ogranicza dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła do odbiorców.

Wstrzymanie dostaw energii. Wyrok SOKiK (XVII AmE 62/17)

I właśnie taką sprawą dotyczącą wskazanego powyżej przepisu zajął się Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z 11 lutego 2019 r. O co w sprawie chodziło?

Otóż na skutek omyłki przedsiębiorstwa energetycznego doszło do wstrzymania dostaw energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie domowym na 3 dni. W sprawie właściwie nic więcej się nie wydarzyło.

W ciekawym uzasadnieniu Sąd wskazał na kilka istotnych kwestii o których musi pamiętać każda firma energetyczna:

1. prawomocna decyzja Prezesa URE stwierdzająca nieuzasadnione wstrzymanie dostaw energii jest podstawą do obowiązkowego ukarania przedsiębiorcy (w razie stwierdzenia okoliczności podlegających karze). Wina przedsiębiorcy nie ma znaczenia;
2. przebieg postępowania administracyjnego przed URE nie ma wpływu na decyzję Sądu;
3. to firma energetyczna musi wykazać, że dowody zebrane przez organ nie pozwalały na ukaranie; przed Sądem toczy się zatem normalne postępowanie cywilne, w którym strony muszą wykazywać aktywność. Strona ma zatem możliwość podnoszenia nowych twierdzeń i nowych dowodów (uwaga – obecnie według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych);
4. ciągłość dostaw energii jest niezwykle istotna dla codziennego życia. Pozbawienie prądu na 3 dni to kres długi, utrudniający normalne korzystanie z dobrodziejstw cywilizacyjnych;
5. koncesjonowane przedsiębiorstwo energetyczne ma szczególny obowiązek dostarczania energii w sposób ciągły i niezawodny.

Wstrzymanie dostaw energii nie dla działów windykacji

Wyrok ten (a spraw takich dość mało trafia na wokandy, jeszcze mniej jest uzasadnień wyroków) pokazuje, że przedsiębiorstwo energetyczne musi niezwykle skrupulatnie podchodzić do swoich rozliczeń. Jakikolwiek błąd np. w zarachowaniu powodujący wyłączenie dostaw oznaczać będzie dotkliwą karę. Oznacza to także, że wstrzymywanie dostaw energii tylko dla zmuszenia odbiorcy do zapłaty to zły pomysł. To stawia firmy energetyczne w sytuacji gorszej niż innych przedsiębiorców, którzy nie muszą dostarczać towaru swojemu dłużnikowi. Bez zaistnienia dobrych i uzasadnionych powodów wstrzymania dostaw lepiej tego po prostu nie robić – ryzyko jest ogromne, podobnie jak kary. Jeżeli zaś dodamy do tego regulację na okres epidemii to może się okazać, że wstrzymanie dostaw jeszcze przez długi czas nie będzie możliwe. Ale warto pamiętać, że to nie blokuje dochodzenia roszczeń od dłużników – w tym zakresie nic się nie zmieniło. Cena za dostarczoną energię musi być płacona także w okresie epidemii.

***

Karol Sienkiewicz – radca prawny, partner w Kancelarii Sienkiewicz i Zamroch, od ponad 20 lat związany z branżą energetyczną, specjalista w zakresie zabezpieczenia i dochodzenia roszczeń przedsiębiorców z branży oraz prawa pracy. Członek m.in. Kujawsko-Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego.